Na decennia lang de focus te leggen op een snel leven, waar geld en materialisme centraal stonden, verschuift onze focus de afgelopen jaren steeds meer naar iets quasi onmeetbaars: geluk. En toch doet het jaarlijkse World Happiness Report van de Verenigde Naties ons geloven dat geluk meet- en maakbaar is, want Scandinavië doet het de rest van de wereld voor alsof het niets is. Waarom zijn de Finnen al drie jaar op rij de gelukkigste mensen ter wereld, en wat kunnen we tijdens deze coronacrisis van hen leren? We zoomen in op de gelukkigste plek op aarde.

Eigenlijk moet je dat ‘World Happiness Report’ beschouwen als een tevredenheidsonderzoek bij de lokale bevolking. De Finnen prijzen zichzelf al drie jaar bijzonder gelukkig, en nu ook dit jaar het geluksniveau in grootsteden onder de loep werd genomen, is het geen verrassing dat Helsinki als winnaar uit de bus komt. Maar hoe komt dat?

Vertrouwen is alles

Naar eigen zeggen is het in Finland zo goed vertoeven omdat de bevolking van een sterk staaltje gemoedsrust geniet. Ze heeft er vertrouwen in dat de overheid haar verantwoordelijkheid, in crisissituaties zoals de corona-epidemie, neemt. Ze vertrouwt erop dat de lokale ordediensten doen wat van hen verwacht wordt. En nog belangrijker: de Fin rekent op de solidariteit en op het gezonde verstand van zijn medemens. De oorsprong van die solidariteit vind je terug in de gezamenlijke voorbereiding in noordelijk gelegen landen op een strenge winter. Het is ook geen toeval dat de Finse overheid zich op eenzelfde manier organiseert als haar burgers: als een sterk, sociaal vangnet.

Als je het geluksniveau destilleert tot levenstevredenheid, vormt stabiliteit een belangrijke pijler. Zowel op sociaal, economisch en psychologisch vlak geniet de Fin van zekerheid. Het is dan ook geen toeval dat de beste leerlingen van de klas modellen van de welvaartsstaat zijn. Finland, Denemarken, Noorwegen, IJsland, Zwitserland, Nederland en Zweden zijn stuk voor stuk rijke landen met een verhoogde aandacht voor work-life balance. De sociale cohesie is er groot, en dat vertaalt zich dus naar een gelukkige burger.

Werk aan de winkel

We horen je al denken: ‘Waar staat België op dat lijstje?’. We bengelen al vier jaar lang tussen de zestiende en de achttiende plaats, en moeten ons vandaag tevreden stellen met een twintigste plaats, twee treden lager dan de Verenigde Staten. Om meer in detail te treden over het (on)geluksgevoel van de Belg kijken we naar het Nationaal Geluksonderzoek, een jaarlijks initiatief van levensverzekeraar NN en Universiteit Gent. Afgelopen jaar verdiepte professor Lieven Annemans zich in ons geluksgevoel met als centrale leerstoel ‘perspectieven op een gezond en gelukkig leven’.

3.770 Belgen namen deel aan het onderzoek en wat bleek? We zijn niet enorm gelukkig. Met een gemiddelde 6,5 op 10 kunnen we ermee door, maar er is toch nog wat werk aan de winkel. Want we laten ons geluk het sterkst beïnvloeden door onze sociale relaties, de eigen gezondheid en onze persoonlijke financiële situatie. Met andere woorden: de Belg ligt niet goed in de groep. ‘De mens is een sociaal wezen, maar heeft vaak de indruk in een asociale samenleving te leven. We moeten van kindsbeen af werken aan betere sociale relaties. Hier hebben de scholen de unieke kans om alle kinderen te bereiken en hen te leren om vriendelijk en met respect met anderen om te gaan. Het is bijvoorbeeld belangrijk om tijdens de opvoeding en ook later simplistische conditionering (goed versus slecht, juist versus fout, zwart versus wit) te vermijden”, zo stelt prof. Annemans.

Hoe maken we van iedere plek de gelukkigste plek op aarde?

Het Nationale Geluksonderzoek vat een aantal tips samen die ons kunnen helpen onszelf gelukkiger te doen voelen. Hier volgt een lijstje om op de ijskast te kleven:

Als bevolking kunnen we mekaar gelukkiger maken door:

• een werkcultuur te creëren die focust op mensvriendelijkheid in plaats van prestatiegerichtheid
• onnodige administratie op het werk te vermijden
• elkaar te behoeden van financiële misstappen zoals grote aankopen die we niet nodig hebben of waar we niet gelukkiger van worden
• onze kinderen ook op te voeden op vlak van verantwoord omgaan met geld
• continu aan stressbestendigheid te werken (denk aan meditatie, yoga, mindfulness)
• onze kinderen opvoeden met extra warmte, liefde en steun
• simplistische conditionering (goed vs. slecht, zwart vs. wit, warm vs. koud) vermijden, zeker in opvoeding van kinderen
• warmer met elkaar om te gaan en minder afstandelijk te zijn ten opzichte van onze naasten
• elkaar meer hulp bieden: iemand anders helpen, brengt onszelf ook geluk
• We tillen ons eigen geluksgevoel naar een hoger niveau door:
• onze vrije tijd beter indelen, door bijvoorbeeld minder naar een scherm te kijken
• gezonder te eten
• niet meer te roken
• zo min mogelijk  vlees te eten
• zo min mogelijk alcohol drinken
• niet meer in te gaan op reclame voor goksites en andere verslavingen
• je brein dagelijks te trainen: maak dagelijks bijvoorbeeld een kruiswoordraadsel

Benieuwd op welk peil jouw geluksniveau zich bevindt? Via de Geluk-O-Meter ontdek je hoe gelukkig jij écht bent.