Concrete inhoud

De Green Deal bestaat uit een waaier aan initiatieven om de uitstoot van broeikasgassen in de atmosfeer te beperken. “Bekijk het als vijftig acties tegen 2050”, zo stelde Von der Leyen. In die vijftig punten worden nieuwe wetten, richtlijnen en visies aangekondigd die elk gedurende 2020 en 2021 officieel goedgekeurd moeten worden en in werking zullen treden. In maart van dit jaar keurde de Europese Commissie de Europese klimaatwet goed. Dit is de eerste belangrijke stap in de uitvoering van de Green Deal: het legt de centrale doelstelling van de Green Deal, namelijk Europa tegen 2050 klimaatneutraal maken, wettelijk vast.

De Europese klimaatwet is een wettelijk middel om lidstaten zich ertoe te verbinden hun eigen inspanningen uit te werken richting die klimaatneutraliteit. Met hoeveel procent de uitstoot tegen 2030 moet dalen, legt de wet niet vast. Dat wilt de Europese Commissie pas in september bepalen na verder onderzoek.

Enkele concrete voorbeelden uit de Green Deal zijn de komst van 1 miljoen extra elektrische laadpalen tegen 2050 om de aankoop van elektrische wagens aan te moedigen. Oude gebouwen moeten daarnaast veel sneller gerenoveerd moeten worden: de EU zal de snelheid moeten verdubbelen en voor een ware ‘renovatiegolf’ moeten zorgen. Sociale woningen krijgen hier voorrang, omdat renovatie ook kan bijdragen tot een sterker sociaal beleid: het kan gezinnen helpen hun energiefactuur te betalen.

Nog een opvallend punt is dat driekwart van het wegtransport van goederen omgezet moet worden naar spoor- en watertransport. Daarnaast moeten niet-recycleerbare verpakkingsmaterialen tegen 2030 verdwijnen, krijgen consumenten een ‘recht op reparatie’ om productie te verminderen en de keuze voor duurzame materialen aan te moedigen, en worden bedrijven sterker beboet als zij aan greenwashing doen.

Prijskaartje

Om bovenstaande ambities waar te maken, moet er fors geïnvesteerd worden in hernieuwbare energiebronnen. En jammer genoeg hangt daar een prijskaartje aan vast. Er zal jaarlijks 260 miljard euro geïnvesteerd worden om de deadlines die voor 2030 vooropgesteld werden, te halen. Met andere woorden: de komende jaren zal de Europese Investeringsbank bijna een klimaatbank worden.

Hoe kijken Nederland en België naar de Green Deal?

Wat België betreft, is het vooral Vlaanderen dat op de rem staat voor een sterk klimaatbeleid. Zo heeft de Vlaamse regering al duidelijk gesteld dat ze de Green Deal niet steunt. Het regeerakkoord beperkt zich vandaag nog steeds tot een Europese overeenkomst die dateert van 2009, toen vooropgesteld werd de uitstoot tegen 2050 met 80 procent te verminderen. “Vlaanderen tegen 2050 klimaatneutraal maken, kan niet”, stelde voormalig Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA).

Nederland, daarentegen, speelt een glansrol in de verduurzaming van Europa. Met sterke ambities stelde Nederland al petities op om de klimaatdoelstellingen tegen 2030 te verstrengen en vraagt het land al jaren om een ambitieuzer beleid. Die petities weigerde België de afgelopen jaren herhaaldelijk te ondertekenen. Het Vlaamse klimaatplan voor 2030 kon al op flink wat kritiek rekenen, van onder andere Frans Timmermans, de Nederlandse eurocommissaris achter de Green Deal.